GGG Medicatienazicht 

Het doel van een medicatienazicht of medication review is om het geneesmiddelengebruik te optimaliseren bij patiënten die meerdere chronische geneesmiddelen nemen. Dat kan door bijvoorbeeld de therapietrouw te verbeteren, het geneesmiddelengebruik aan te passen of ongewenste neveneffecten te verhelpen. Veel geneesmiddelgebonden problemen (GGP's) worden al aan de balie ontdekt en verholpen, maar evenveel problemen blijven onopgemerkt. Een grondigere aanpak loont, zeker bij patiënten die meerdere chronische geneesmiddelen innemen (polymedicatie).

Een medicatienazicht vraagt een aanzienlijke tijdsinvestering en wordt daarom beperkt tot patiënten die nood hebben aan een gepersonaliseerde begeleiding of opvolging. Uiteraard moet je in de apotheek een privacyhoek hebben waar het gesprek met de patiënt kan plaatsvinden.

Voor wie kan je de dienst opstarten?

Je kan een medication review uitvoeren, als je hiertoe enige opleiding volgde (accreditatie niet vereist):

›   als huisapotheker voor die patiënten waarbij je het nodig acht.

›   op voorschrift van de arts (R/ GGG medicatienazicht).

›   op vraag van de patiënt - maar let op voor 'de overbezorgde patiënt': gezien de tijdsinvestering is het niet nuttig om op élke vraag in te gaan, dus weeg de nood steeds goed af.

›   in overleg tussen de huisapotheker en de arts voor je gemeenschappelijke patiënten.

Patiënten die tot de doelgroep behoren, komen elke twee kalenderjaren in aanmerking voor een vergoedbaar medicatienazicht. Een bijkomend medicatienazicht kan bij wijze van uitzondering worden uitgevoerd als de arts dit voorschrijft volgens een specifieke behoefte van de patiënt.

Een GGG Medicatienazicht is terugbetaald voor elke patiënt, ongeacht de leeftijd, die aan volgende voorwaarden voldoet: 

›   jij bent de huisapotheker van de patiënt 

›   de patiënt neemt minstens 5 chronische geneesmiddelen. Chronisch wordt gedefinieerd als ten minste 160 Defined Daily Doses (DDD) die in de loop van de laatste 12 maanden zijn afgeleverd 

›   de patiënt heeft nood aan een gepersonaliseerde begeleiding of opvolging 

›   de patiënt woont thuis (patiënten die verblijven in een woonzorgcentrum komen niet in aanmerking). 

Praktisch verloop van een GGG Medicatienazicht - Stappenplan

0. Selecteer de patiënten die het meeste baat hebben aan een gestructureerde analyse van de medicamenteuze behandeling

Dat gaat bijvoorbeeld om patiënten met verhoogde kwetsbaarheid en/of inname van een risicogeneesmiddel zoals anticoagulantia, antiaggregantia, insuline of antidiabetica met risico op hypoglycemie, combinatie van antihypertensiva, NSAID's, orale corticosteroïden of geneesmiddelen met nauwe therapeutische marge (zoals methotrexaat).

Identificeer de patiënten die voldoen aan de inclusievoorwaarden voor terugbetaling. 

1. Start het medicatienazicht op

• Informeer de patiënt: stel het medicatienazicht voor en verduidelijk de meerwaarde ervan. Plan een datum voor het gesprek met de patiënt 
• Overhandig het meest recente medicatieschema aan de patiënt en vraag de patiënt zijn geneesmiddelen mee te brengen naar het gesprek.
• Informeer de behandelende arts, conform de gemaakte afspraken, over de opstart van een medicatienazicht voor de patiënt.

2. Bereid het gesprek voor

• Verzamel de gegevens uit het meest recente medicatieschema, de afleverhistoriek van de patiënt (FD) en het Gedeeld Farmaceutisch Dossier (GFD). 
• Focus op de geneesmiddelen die de patiënt neemt en die je meeneemt in de analyse.
• Maak een inschatting van de therapietrouw (onder- en overgebruik) op basis van aflevergegevens.
• Spoor geneesmiddelgebonden problemen op door gebruik te maken van specifieke tool zoals de GheOP3S-tool of voer een interactie-analyse uit, bijvoorbeeld aan de hand van PhiL of via je apotheeksoftware.

3. Farmacotherapeutische anamnese

Het doel van dit gestructureerd gesprek is om een helder en volledig farmacotherapeutisch beeld van de patiënt te krijgen. Je voorziet hiervoor best ongeveer 30 minuten. 

• Bespreek met de patiënt zijn ervaringen, verwachtingen, kennis en gebruik van zijn geneesmiddelen.
• Onderzoek zijn (on)behandelde zorgvraag en verzamel de informatie over het daadwerkelijk gebruik van geneesmiddelen en gezondheidsproducten.
• Maak hiervoor vrijblijvend gebruik van het gespreksformulier of je kan je bevindingen rechtstreeks in de e-form documenteren.
• Plan meteen een opvolggesprek met je patiënt in, 2 à 3 weken later.

4. Farmacotherapeutische analyse

• Identificeer en bevestig GGP's op basis van het patiëntgesprek, GFD, kennis en tools. Raadpleeg verschillende bronnen en de handleiding GGP's. Onderaan dit dossier vind je een lijst met nuttige referenties die je kan gebruiken.
• Lijst de GGP's op: focus daarbij op GGP's die effectief een probleem vormen voor de patiënt en/of potentieel gevaarlijk zijn.
• Bepaal interventies om de medicamenteuze behandeling van de patiënt te verbeteren. Interventies zijn ofwel farmaceutische interventies (interventies die door de apotheker kunnen worden uitgevoerd) ofwel voorstellen tot vervolgacties die door de arts of andere zorgverleners kunnen worden opgenomen. Het is ook mogelijk dat er geen interventie nodig is.
• Maak een actieplan op: laat je hierbij helpen door het e-form.

5. Deel het actieplan met de behandelde arts

Er is een e-form zodat je jouw bevindingen gemakkelijk kan delen met de arts:

• Informeer de behandelende arts over het resultaat van het medicatienazicht door het actieplan als pdf ter beschikking te stellen ter validatie van de voorstellen tot acties. Indien nodig, vraag je de arts om te overleggen of raadpleeg je de arts onmiddellijk.
• Valideer deze stap in de e-form en registreer vervolgens de CNK-code 5522-032.

6. Bespreek het actieplan met de patiënt 

• Bespreek het actieplan met de patiënt en overloop zowel de farmaceutische interventies die jij voorstelt als de voorstellen tot vervolgacties waarmee de arts heeft ingestemd.
• Geef de patiënt de gelegenheid om zijn mening te geven en bepaal op basis daarvan welke interventies zullen worden uitgevoerd.
• Informeer de patiënt zo nodig over de voorstellen tot vervolgacties die de arts tijdens een latere raadpleging zal bespreken en opvolgen.
• Valideer deze stap in de e-form.
• Ga na of het medicatienazicht als nuttig werd ervaren door de patiënt en peil naar zijn tevredenheid over het medicatienazicht.

7. Pas het medicatieschema aan in functie van het actieplan

• Breng de besproken wijzigingen aan in het medicatieschema. 
• ​Overhandig de patiënt het aangepast medicatieschema en leg de wijzigingen uit.
• Stel eventueel het medicatieschema beschikbaar op Vitalink voor andere zorgverleners.

Digitale ondersteuning via het e-form

• Om je digitaal te ondersteunen bij het uitvoeren van een medicatienazicht, heeft men een e-form ontwikkeld. Die tool dient als leidraad voor het gesprek met de patiënt, biedt handvaten om de analyse te structureren en helpt je om bevindingen en aanbevelingen te registreren. Hou er altijd rekening mee dat de e-form slechts een hulpmiddel is bij het uitvoeren van een medicatienazicht: kritisch denkwerk en interpretatie door de apotheker blijft noodzakelijk.
• Voor personen ouder dan 65 jaar identificeert de e-form automatisch potentiële GGP's op basis van de GheOP3S-analyse. Het is uiteraard aangeraden om hiernaast ook andere tools te gebruiken om GGP's op te sporen zoals de PhiL interactie-analyse en de website van het BCFI.
• Voor meer gedetailleerde informatie over het e-form verwijzen wij je door naar de uitgebreide handleiding.

Honorarium voor de apotheker 

Een medicatienazicht is gratis voor de patiënt. Als apotheker ontvang je een honorarium voor deze dienstverlening. 

Je kan deze prestatie registreren op het voorschrift waarop de arts de prestatie voorschreef. Als je het medicatienazicht uitvoert op eigen initiatief of op vraag van de patiënt, tarifeer je het honorarium op een fictief voorschrift, met als voorschrijver het pseudo-RIZIV-nummer 10 0001 06 999. 

Het gebruik van de e-form is een vereiste om het honorarium te factureren. Bovendien mag je het honorarium alleen tariferen als je ook het farmaceutisch rapport van het medicatienazicht hebt gedeeld met de arts. 

Multidisciplinaire aanpak

Aangezien zowel apothekers als artsen betrokken zijn in de medicamenteuze behandeling van de patiënt, is een multidisciplinaire aanpak noodzakelijk. Informeer de artsen uit je regio over het bestaan en het belang van deze nieuwe dienst. Je kan daarvoor gebruik maken van een informatiefiche en brief voor de arts.

Maak eventueel voorafgaand afspraken met artsen over de modaliteiten van samenwerken en communiceren: selectie en opvolging van patiënten, uit te wisselen informatie en het kanaal dat gebruikt wordt voor informatie-uitwisseling (telefonisch, Siilo...). Die afspraken kunnen een basis zijn voor een Medisch Farmaceutisch Overleg (MFO). 

Je informeert informeert de behandelende arts van de patiënt minstens bij de opstart van de dienst en over het resultaat van het medicatienazicht.

Nuttige links & documenten